Wát is de verantwoordelijkheid van Defensie?

“Reputatie komt te voet en gaat te paard”, luidt een bekende stelling. Dûh. Er zijn vele bedreigingen, maar soms komt het gevaar uit onverwachte hoek, namelijk de eigen gelederen. Zoals Defensie tot haar spijt heeft ondervonden.

Defensie voert sinds vorig jaar een zogeheten ‘influentials’-campagne, een campagne die is gericht op de omgeving van potentiële recruten en die zichtbaar moet maken dat Defensie een verantwoordelijke werkgever is. Een prachtige campagne, die – in mijn opinie – vooral qua copy uitermate sterk is. Eén van de thema’s is de rol van vrouwen bij Defensie. Van Milva tot bevelhebber van een fregat: ik vind het een goeie zaak.

Even afgezien van het feit dat de eerste vrouwelijke generaal nog vooral personeelszaken in haar portefeuille had, is er dus al veel ten goede veranderd. Maar sommige dingen veranderen blijkbaar nooit en het is jammer om te zien dat dat tot allerlei persoonlijk leed leidt. Ik heb er geen behoefte aan om de escapades van een staatssecretaris met zijn adjudant psychologisch te gaan duiden – of het wel of niet te maken heeft met de hiërarchie binnen de organisatie of dat het sterke benen zijn die de weelde kunnen dragen of dat vrouwen nu eenmaal worden aangetrokken door ‘macht’ – het zal me worst wezen. Want wat ook de reden was, het toont een paar dingen aan.

Ten eerste: een mooie campagne maken is één kant van de zaak; menselijk gedrag – zeker waar Defensie zelf voorschrijft: “ik geef in houding, voorkomen en gedrag het goede voorbeeld” – is uiteindelijk bepalender dan de knapste communicatie.

Ten tweede: Defensie wil een veilige plek zijn voor vogels van verschillend pluimage, maar diversiteit – ruimte voor verschil – kan er alleen zijn als alle partijen zichzelf en elkaar daarbij serieus nemen. Daaronder valt naar mijn mening niet: op deze manier een relatie beginnen met je baas, c.q. je ondergeschikte. Dan vertoon je stom, vooroordeelbevestigend gedrag.

Je mag de staatssecretaris en zijn adjudant dan ook wel verwijten dat ze niet alleen hun eigen glazen hebben ingegooid, maar ook hun organisatie een slechte dienst hebben bewezen; verantwoordelijkheid is niet een vaag, abstract gegeven dat je op de een of andere manier aan een instituut kunt toewijzen. Het is de optelsom van de gedragingen van de individuen binnen zo’n instituut. Aan de vooravond van de Magneetuitreikingen – waar de Defensiecampagne goede kansen maakt – is het gedrag van de staatssecretaris en zijn adjundant een zure ontwikkeling. We zullen maar hopen dat de zaak volledig is overgewaaid tegen de tijd dat bij Defensie echt weer alle hens aan dek moet om voldoende mensen te vinden.

Eerder verschenen op wervingsvisies.