Vitaliteitsmanagement: niet voor ouderen

Je kent het verhaal: de samenleving vergrijst en dus moeten werkgevers aan de slag met duurzame inzetbaarheid, ofwel vitaliteitsmanagement. Fout! ‘Niet vergrijzing -of verkaling- is het probleem, maar verstarring’, sprak Koos van der Spek van Siemens op Gezond in Bedrijf LIVE!. Met alleen een ouderen- of gezondheidsbeleid laat je te veel aspecten van vitaliteit liggen. Op Gezond in Bedrijf LIVE! kwamen op 1 juni voorbeelden voorbij van hoe het wél moet.

Nonnen
Nonnen zijn het levende bewijs van het belang van vitaliteitsmanagement. Onderzoek wijst namelijk uit dat zij die uit vrije wil of om een andere positieve reden in het klooster treden, gemiddeld tien jaar langer leven dan zij die intreden om negatieve redenen. De les is duidelijk, aldus Jan Walburg, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Trimbos instituut. Fysieke gezondheid is veel minder belangrijk dan mentaal welbevinden. En dat bereik je niet met een fietsplan, extra vrije dagen of zelfs een salarisverhoging.

Alleen in een stimulerende werkomgeving zit een werknemer goed en vitaal in zijn vel. Dat betekent ruimte voor flexibiliteit en zelfontplooiing, samenwerken met gelijkgestemde collega’s en inspirerende leiders en een maatschappelijk aansprekende visie van het bedrijf. Daarmee gaan werknemers niet alleen langer mee, maar zijn ze ook weerbaarder tegen stress. Productiviteitsstijgingen van 10 tot 25 procent zijn onder die omstandigheden geen uitzondering.

Ouderenbeleid overboord
Maar hoe meet je welbevinden? Siemens toetst het vitaliteitsbeleid uitvoerig, zo verklaarde Koos van der Spek van Siemens’ arbodienst. Met opvallende resultaten. Van de werknemers van boven de zestig scoort 84 procent nog altijd goed tot uitstekend in de WorkAbility Index (zie afbeelding). Zijn de oudere werknemers goed in vorm, dan verzuimen zij zelfs minder dan hun jonge collega’s. Van der Spek: leeftijd is niet van invloed op verzuim en werkvermogen.

Siemens kijkt dan ook niet naar leeftijd als het gaat om loopbaanbegeleiding. Bovendien wisselen werknemers om de paar jaar van functie om ze flexibel en gemotiveerd te houden. Van der Spek heeft dan ook een duidelijke boodschap: ‘Gooi uw ouderenbeleid overboord!’ Bij een goed vitaliteitsbeleid hebben oudere werknemers immers geen andere behandeling nodig dan jongere.

Laag verzuim
Vitaliteitsmanagement kan dus werken voor grote bedrijven, maar geldt dat ook voor bedrijven met veel laagopgeleid en fysiek werk? Flora Holland, een coöperatie van bloemenveilingen, heeft al sinds vijf jaar een vitaliteitsbeleid. Dat begon destijds met een vrijwillige gezondheidstest, verklaart vestigingsmanager Cees Hoekstra. Hier deed aanvankelijk maar de helft aan procent mee, maar naarmate dit het gesprek op de werkvloer werd, steeg de deelname naar tachtig procent.

Op basis van de uitkomsten werden werknemers geselecteerd voor programma’s. Fysiotherapie om goed te leren duwen, tillen en trekken of verantwoord beeldschermwerk te doen, maar ook leuke sportactiviteiten. Met succes, want slechts de helft van alle werknemers van Flora Holland verzuimt wel eens en de verzuimfrequentie ligt onder de één. Zo blijkt: integraal vitaliteitsmanagement loont, zeker als het niet voor ouderen is.

Door Koen van Zon