Weg met de bonus, lang leve de alternatieve arbeidsvoorwaarden! (1)

Arbeidsvoorwaarden. Ze zijn het fundament van onze economie: voor wat hoort wat. Al eeuwenlang vatten we dit op als een eenvoudig materieel principe: hoe beter het werk dat je levert, hoe hoger je salaris. Hoe rianter de bonus. Hoe groter je leaseauto. Met de veronderstelling dat die hogere beloning leidt tot een beter resultaat. Maar die veronderstelling gaat al jaren niet meer op. Beloning werkt juist averechts.

Intrinsieke motivatie

Belonen werkt niet. Dit inzicht ken je misschien wel uit bovenstaande TED-talk van Dan Pink. Hij haalt hierin wetenschappelijk onderzoek aan dat al in 1945 bestaande ideeën over werknemersmotivatie onderuit haalde. De klokkenluider was de psycholoog Karl Duncker met het zogeheten kaarsprobleem. Het is letterlijk een test hoe goed mensen out of the box kunnen denken. Andere wetenschappers hebben hieraan een beloningssysteem verbonden: de ene groep krijgt geld voor het oplossen van het probleem, de andere niet. Wat blijkt? De onbetaalde proefpersonen zijn sneller. Ruim. Keer op keer. Dit onderzoek is sindsdien in alle denkbare varianten herhaald en bevestigt alsmaar weer: geldelijke beloning voor het oplossen van een probleem werkt averechts. Niets daagt meer uit dan de intrinsieke motivatie om een probleem op te lossen.

Wat leert dit ons?

• Financiële beloningen verhogen onze concentratie, maar vernauwen ons blikveld.
• Als-dan beloningen (als je dit doet, dan krijg je …) zijn vaak dodelijk voor creativiteit.
• We werken niet alleen met onze linker (rationeel-logische), maar ook met onze rechter (emotioneel-creatieve) hersenhelft. Arbeidsvoorwaarden zijn daar onvoldoende op ingesteld.
• Intrinsieke motivatie werkt beter dan welke extrinsieke motivatie dan ook.
• We doen precies het tegenovergestelde. Arbeidsvoorwaarden zijn vaak primair gericht op extrinsieke motivatie: salaris, bonus en andere extraatjes.

In mijn volgende blog noem ik ideeën om het motivatiemisverstand recht te zetten. Heb je nog suggesties of opmerkingen? Laat het weten in de reacties!