Prijsvraag: herstel van vertrouwen, hoe doe je dat?

Door de torenhoge bonussen, woekerpolissen en rommelhypotheken heeft de financiële sector een slecht imago gekregen. Willen we zulke laakbare praktijken en dergelijk mismanagement in de toekomst voorkomen, dan moeten er dingen echt veranderen, stelt hoogleraar gedrags- en bedrijfsethiek David De Cremer in zijn boek Als goede mensen slechte dingen doen. Alleen zelfkennis en ethisch leiderschap kunnen leiden tot duurzaam herstel van vertrouwen.

Als goede mensen slechte dingen doen wordt in de derde week van mei officieel gelanceerd. Leden van HR-Communicatie Netwerk maken nu al kans op een gratis exemplaar. Er liggen vijf exemplaren klaar voor leden die met een creatieve reactie komen op deze vraag: Wat is volgens jou de beste manier om het vertrouwen te herstellen in een organisatie die imagoschade heeft opgelopen? Waar en hoe begin je? Bij de werknemers of bij de klanten? Laat je antwoord vóór vrijdag 21 mei achter in een reactie. De vijf beste inzendingen krijgen bericht en worden bekend gemaakt op het netwerk.

Herstel van vertrouwen
De Cremer duikt in zijn boek in de psychologie achter de crisis en trekt daaruit waardevolle lessen voor elke organisatie. Er is volgens De Cremer maar één manier om de imagoschade zoals die in de financiële sector is ontstaan te herstellen: door het vertrouwen van werknemers en klanten te herstellen. In zijn boek laat De Cremer meteen ook zien hoe het niet moet. Wat nu veelal gebeurt om toekomstige excessen te voorkomen, is het aan banden leggen van wangedrag door gedragscodes. Het geloof in de werking van deze codes is volgens De Cremer veel te sterk. Sterker nog: ze hebben zelfs een negatief effect. De mens is immers altijd op zoek naar autonomie en dus ook naar ruimte die nog niet dichtgetimmerd is met wetten en regels. Volgens dit principe is het uitbuiten van de mazen van de wet niet fout, anders waren er wel regels voor geweest.

Zelfrechtvaardiging en zelfbedrog
Volgens De Cremer bepalen regels hoogstens de ondergrens van ethisch gedrag. Beterschap ligt dan ook niet in rigide regelgeving, maar in inzicht in de menselijke psychologie. Managers moet begrijpen dat onethisch gedrag altijd op de loer ligt, juist ook omdat mensen meesters zijn in zelfrechtvaardiging en zelfbedrog. Dat inzicht moet gebruikt worden voor een nieuwe morele koers en ethisch leiderschap. Deze kunnen voorkomen dat managers zich louter laten leiden door eigenbelang, zelfbedrog en kortetermijndenken. Moraliteit en ethiek kunnen dan een selling point worden, aldus De Cremer.