Echte dialoog levert verandering op

Wie kent niet het beeld van twee mensen of groepen die recht tegenover elkaar staan. Schreeuwend naar elkaar. Op social media, in praatprogramma’s, op de werkvloer of in sociale netwerken. Gesprekken om ‘gelijk te halen’ leveren oorlog op. En toch zit in tegenstelling ook perspectief. Want elkaar ontmoeten op de grens en constructieve en open dialoog leveren kansen voor verandering en vernieuwing. Wel vrijmoedig spreken en duidelijk stelling nemen, maar zonder het overschrijden van elkaars grenzen. En met aandacht voor alle stemmen; ook de zachtere stem. Wat is er nodig voor het voeren van een echte dialoog?

Om te beginnen is het belangrijk om de context te creëren van ‘radicale intimiteit’. Afspreken dat je kunt spreken over alles waar anders nooit over wordt gesproken. We luisteren naar de stem met de vraagtekens, de zachtere stem. Dat klimaat kun je creëren door het gewoon te doen. Door actief en open te luisteren. Als je het zelf doet, dan zullen anderen volgen. Een paar afspraken kunnen zeker helpen:

1. We blijven in het gesprek en lopen niet weg. Fysiek en mentaal
2. Niemand heeft het monopolie op de waarheid.
3. Niemand hoeft ‘naar het andere kamp’. We gaan elkaar niet overtuigen, we gaan openhartig luisteren. Je hoeft het niet te vinden, je moet het wel gaan horen.
4. Een uitkomst is niet het doel. Wel een veranderend inzicht. Of een klein stapje dat nodig is om nieuwe inzichten te verkrijgen en uiteindelijk problemen op een slimme manier aan te pakken.

Zo’n soort gesprek brengt echte verandering voor alle deelnemers. Nu gebeurt dat te vaak niet. Veel mensen gaan weg zoals ze binnen kwamen. Maar als het ons lukt om ons samen zorgen te maken over een onderwerp of om samen te dromen, dan kunnen we wel verder komen. We lopen niet ‘over naar de andere kant’ maar zien samen méér dan we voorheen zagen.

Soms wordt een mislukte dialoog een conflict. Je ziet deelnemers zich terugtrekken. We noemen dat ‘cirkelgedrag’. Mensen schuifelen op hun stoel, kijken weg, klagen over hoofdpijn, gaan koffie of thee halen, onderwerpen komen voortdurend terug zonder dat ze verder komen. Vaak zitten deelnemers dan te vast in hun rol. Een paar tips om gesprekken dan weer vlot te kunnen trekken:

1. Een vraag stellen, zonder het antwoord al te hebben.
2. Gebruik nieuwsgierigheid en een omgeving waarin emoties er ook mogen zijn.
3. Soms moet je eerst nog iets afbreken wat in de weg staat: oude beelden, oude verhoudingen, oude gewoonten.
4. Geef mensen in het gesprek ruimte: om op eigen intuïtie of wijsheid te vertrouwen, om andere beslissingen te nemen dan jijzelf zou nemen.
5. Gebruik bedachtzaamheid, stilte, toegeeflijkheid en vertrouwen in de uitkomst.
6. Uiteindelijk is het nodig om een stap te zetten in elkaars richting. Zet de eerste stap.

Oprechte dialoog en uiteindelijk transformatie en verandering vragen om een emotionele shift en de bereidheid om open en kwetsbaar te zijn. We vinden het moeilijk om om te gaan met het ‘andere’ in andere mensen. Dat botst, schuurt en is lastig om mee te dealen. Maar als je probeert te verbinden met wat anderen ‘anders’ maakt en wat daaraan zo irritant of geweldig is, dan levert dat inzichten op om verder te komen.

Wil je oefenen met oprechte dialogen en gesprekstechnieken? Bijvoorbeeld in een veranderproces, teamontwikkeling of onderhandelingssituatie? Of wil je de meningen van burgers of klanten ophalen maar vind je dat lastig? Neem contact op en we luisteren graag naar je.