Jaarcongres HRM in de overheid: motivatie in strijd tegen krapte

‘Modern en duurzaam werkgeverschap in zware tijden’, zo luidde de ondertitel van het Jaarcongres HRM in de Overheid op donderdag 19 mei in Nijmegen. Overheidsbezuinigingen en de verkrappende arbeidsmarkt liepen als een rode draad door het programma. Sprekers probeerden vanuit allerlei invalshoeken de twee te verbinden: hoe verander je mee met de arbeidsmarkt terwijl bezuinigen het devies is?

Public Service Motivation
De overheid verwacht dat 70% van de huidige ambtenaren tegen 2020 uitgetreden is. Toch is dit volgens dr. Wouter Vandenabeele geen reden voor wanhoop. De overheid biedt mensen namelijk de unieke kans een bijdrage te leveren aan het publieke belang. Voor high potentials is dit een enorm motiverende factor, die in de wetenschap bekend staat als Public Service Motivation (PSM). Werknemers met een hoge ‘publieke motivatie’ laten graag de betere doorgroeimogelijkheden en beloningen liggen die de private sector ze mogelijk biedt. Het beeld van de ambtenaar die plichtmatig zijn acht uur volmaakt is volgens Vandenabeele dus aan herziening toe.

Hart voor de publieke zaak
Werknemers met een hoge PSM werken niet alleen graag voor de overheid, maar blijven er ook graag werken. Ze werken met meer plezier en toewijding dan hun minder publiek gemotiveerde collega’s. Maar, zo waarschuwde Vandenabeele, inzetten op publiek gemotiveerde high potentials is geen ‘one size fits all solution’. Overheidsinstanties moeten hun maatschappelijke betrokkenheid laten spreken uit hun kernwaarden. HR dient vervolgens personeel te selecteren dat zich kan vinden in die kernwaarden. Als overheidsinstanties dit goed doen, ondervinden ze dus ook aanzienlijk minder concurrentie van het bedrijfsleven in de war for talent, zo concludeerde Vandenabeele. Zo lang ze hun unique selling point maar benutten en mensen werven met hart voor de publieke zaak.

Marktplaats
De gemeente Deventer richt zich voornamelijk op die andere arbeidsmarkttrend: flexibilisering. Om meer controle te krijgen over de inhuur van externen en zo kosten te drukken, introduceerde de gemeente een online marktplaats voor tijdelijke klussen. Op deventerhuurtin.nl kunnen managers direct opdrachten plaatsen, zo toonde teammanager P&O Wilma van den Brink. Van de inmiddels 660 aangesloten werkzoekenden is de helft ZZP’er en de andere helft ingeschreven bij een bureau. Een externe recruiter plukt uit de aanbiedingen de beste opties qua prijs-kwaliteitverhouding. Zo drong de gemeente Deventer de inhuurkosten met twintig procent terug.

Wanhooptarieven
Volgens Mark Bassie, specialist externe inhuur, ligt dit aan het ‘wanhooptarief’ waartegen veel mensen hun diensten aanbieden. De kwaliteit van hun diensten is er echter niet minder om. Het systeem biedt echter geen ruimte om krachten die zich reeds bewezen hebben voorrang te geven. Daarvoor zou volgens Bassie een aparte community opgericht moeten worden, zoals de Rijksoverheid heeft voor communicatieprofessionals. Bovendien zullen marktplaatsen zoals die van Deventer op den duur geclusterd moeten worden om ze toegankelijk te houden, bijvoorbeeld op provinciaal niveau. De overheid toont zich zodoende in verschillende lagen creatief in de omgang met een veranderende arbeidsmarkt, bezuinigingen of niet.