Het verhaal van de leider

Leiderschap vraagt om zelfkennis, omgevingsbewustzijn en authenticiteit. Het vermogen om ‘waardenvolle’, verbindende verhalen te vertellen is hierbij cruciaal. Alleen dan is het mogelijk om de juiste snaar te raken en echt van betekenis te zijn voor anderen. Wat is een goede leider? Die vraag wordt afhankelijk van de tijdgeest op verschillende manieren beantwoord. Bovendien maakt het uit aan wie je de vraag stelt en in welke context. In de serie leaders of the 21 st century wordt aan kinderen de vraag gesteld wat in hun ogen een goede leider is. Ze noemen telkens weer eigenschappen als rechtvaardigheid, een goed hart en de moed om te kiezen. Dat wat iemand tot de beste versie van zichzelf maakt, de held die je in jezelf kunt oproepen. Wanneer ben je een goede leidinggevende?

Het begint met zelfbewustzijn

De meeste deskundigen op het gebied van leiderschap, zoals Jaap Peters, zijn ervan overtuigd dat zelfbewustzijn een belangrijke voorwaarde is. Om leiding te geven aan anderen, moet je eerst leiding geven aan jezelf. Om betekenis te kunnen geven aan de buitenwereld moet je eerst inzicht hebben in je binnenwereld. Daarbij gaat het vooral om bewustzijn van je eigen waarden en de betekenis die deze waarden voor je hebben in je leven en je werk. Volgens GITP zijn persoonlijke rijpheid, visie en het vermogen om te beïnvloeden en verbinden de drie fundamentele kwaliteiten waarover een leider moet beschikken. Jezelf kennen, accepteren en relativeren staat centraal. Daarbij zijn de innerlijke kwaliteiten ‘reflectie, integriteit en vertrouwen’ essentieel en de omgevingsgerichte kwaliteiten ‘verantwoordelijkheid, standvastigheid en duurzaamheid’.

Een verhaal, een wenkend perspectief

Een leider beïnvloedt en verbindt door zich oprecht te laten zien en vanuit eigenheid in relatie te gaan met mensen. Zelfbewuste leiders varen op hun innerlijk kompas en weten hun koers te verbinden aan inspirerende verhalen: ze schetsen anderen een wenkend perspectief, vanuit betekenisvolle waarden. Door deze verhalen komen anderen graag in beweging en ervaren medewerkers meer zin in hun werk. De verhalen die leiders vertellen hebben altijd een belangrijke relatie met het ‘waarom’ van bepaalde keuzes. Goede leiders weten dat er meerdere werkelijkheden naast elkaar bestaan en dat iets pas betekenis krijgt door de verhalen die we elkaar vertellen en de interacties die we creëren tussen ‘ik en wij’. Betekenisvolle leiders signaleren gebeurtenissen en delen interpretaties. In feite is een leider voortdurend bezig om synchroniciteit tot stand te brengen tussen persoonlijke en collectieve betekenis. Wanneer verhalen raken aan wat we in de kern met elkaar te doen hebben, als ze betekenis geven aan onze kernopdracht, dan voelen we dat in toenemende energie en de wil om van binnenuit vorm te geven aan gezamenlijke ontwikkelingsdoelen.

In generosity and helping others be like the river.
In compassion and grace be like the sun.
In concealing others’ faults be like the night.
In anger and fury be like the dead.
In modesty and humility be like the soil.
In tolerance be like the ocean.
Either you appear as you are or be as you appear.

Van verhaal naar actie

Als leider heb je dus geen andere keuze dan je eigen verhaal te vertellen. Je moet je eigen verhaal claimen en leren hoe je dat vertelt aan anderen, zodat ze de waarden kunnen begrijpen die je drijven, zodat zij wellicht worden aangezet om eveneens in actie te komen. In de jaren dat ik als ‘story engineer’ actief ben voor organisaties ben ik ervan overtuigd geraakt dat waardengedreven verhalen krachtige verbindingen tussen mensen tot stand brengen. Door het vertellen van verhalen voelen we ons aandeel in het grotere geheel en worden we opgeroepen om in navolging van de hoofdpersonen hetzelfde te doorleven. Op het moment dat het eigen verhaal en de eigen ervaringen samenvallen met het grotere verhaal, is de cirkel rond. Dan ontstaat maximale betekenis en worden mensen uitgenodigd om te verwezenlijken wat de bedoeling is, om tastbaar te maken wat je met elkaar wil bereiken. Leiders die hun eigen verhaal laten resoneren, creëren de energie en motivatie die nodig is om te komen tot een gedeeld ‘wij verhaal’ en bouwen zo aan de vaardigheden om strategie te bepalen en vanuit het gezamenlijke verhaal van ‘nu’ actief te werken aan het verhaal van ‘morgen’.

Interesse in een verfrissend nieuwe leiderschapsleergang? Er zijn nog enkele plaatsen voor de Leergang Zelfbewust Leiderschap, die 2x per jaar wordt aangeboden en in september weer van start gaat. Meer informatie: www.zelfbewustleiderschap.nl.