Veranderen is in vertrouwen zwermen

Ik hou van verhalen. Niet voor niets schrijf ik graag verhalen en help anderen als story coach. Goede verhalen blijven ‘plakken’ en zijn persoonlijk en herkenbaar. Hoe verhalen kunnen bijdragen aan verandering schrijf ik in deze blog, je kunt hierdoor verhalend meebewegen, nieuwe ontwikkelingen mogelijk maken en daar betekenis aan geven.

Verhalen openen mogelijkheden

In de context van organisatie ontwikkeling zijn we geneigd om net zoveel grip te willen hebben op de output als in een productie omgeving. Met een slim plan, harde data en de juiste argumenten sturen op resultaten. Het gezond verstand doet de rest, is de opvatting die veel managers nog steeds aanhangen. Willen we werkelijke beweging tot stand brengen, dan zullen we echter dieper dan het denken moeten duiken. Verbinding zoeken met wat we nog niet kennen, ons openstellen voor het ongepolijste en onverwachte, het paradoxale dat ons menselijk maakt. Juist door open te staan voor de onderlaag en onzekerheid toe te laten, ontdek je nieuwe mogelijkheden. Het houvast wordt niet door een ander aangereikt, maar groeit geleidelijk in jezelf als een innerlijke kracht. Beproevingen op die manier het hoofd bieden, laat je effectief meebewegen, in het vertrouwen dat er uit schijnbare chaos verrassende oplossingen groeien. Wat we nodig hebben, zijn nieuwe verhalen, die ons openen voor de zee van mogelijkheden. Verhalen die ons uitnodigen om moedig de eerste penseelstreek te zetten op een blanco doek. Verhalen die ons sterken in de overtuiging dat we onszelf opnieuw kunnen uitvinden.

Verhalen prikkelen betrokkenheid

Interessant gegeven is dat organisaties vanuit hun essentie altijd verandering teweegbrengen. Of je leerlingen nu ondersteunt in hun ontwikkeling, bijdraagt aan de levenskwaliteit van cliënten, de bebouwde omgeving veiliger wil maken of techniek inzet voor verduurzaming. Hoe je het ook wendt of keert, de waarde die je toevoegt, overstijgt de feiten en cijfers. Doorslaggevend is de beleving als gevolg van persoonlijke ervaringen, de verhalen die resoneren met wie je bent, waar je in gelooft en waar je naar op zoek bent. Verhalen zijn effectief in het stimuleren van verandering, omdat die verhalen neurologische reflexen teweegbrengen. Je identificeert jezelf met een emotie, gekoppeld aan een gebeurtenis, ervaren door een persoon met wie je verwantschap voelt. Je beseft dat het verhaal van de ander je eigen verhaal is.

‘Wie het nu niet ziet, zal ook het komende NU niet zien’
Goos Geursen uit: ‘Als de leuning beweegt’

Joseph Campbell, de grondlegger van het model The Hero’s Journey, licht toe dat er drie niveaus van overdracht zijn. ‘Als je iemand aanspreekt vanuit je hoofd, krijg je een verstandelijke reactie. Spreek je iemand aan vanuit je hart, dan open je het hart van de ander. Maar als je leven zelf het verhaal is, kan dat andere levens veranderen.’ Hoe gedenkwaardiger de ervaring, des te groter is de impact.

Verhalen sturen gedrag

Wetenschapper Paul J. Zak heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de kracht van verhalen vertellen en de effecten ervan op houdingen, overtuigingen en gedrag. Hij en zijn team ontdekten dat karaktergedreven verhalen niet alleen een fysiologische reactie uitlokken, maar ook tot gedragsverandering leiden. Uit een experiment bleek dat de fysiologische reactie als gevolg van een emotioneel verhaal een voorspellende waarde heeft voor de bereidheid tot samenwerken. Hoe meer een verhaal appelleert aan eerdere memorabele ervaringen, des te groter de kans dat je je gedrag zult veranderen. Verhalen helpen onze eigen psyche te begrijpen, de wereld om ons heen en onze eigen ervaringen te begrijpen. Ze helpen om ideeën betekenis te geven, alternatieve realiteiten en verschillende perspectieven te verkennen en uiteindelijk ons ​​gedrag ten goede te veranderen.

Onderzoek je essentie

Veranderen van gedrag begint met het bewust worden van de lagen van verhalen die we bewonen en die ons bewonen. In Narrative Coaching geeft David B. Drake een oefening om het eigen gedrag door middel van verhalen om te buigen.

• Bedenk een situatie die niet ging zoals je wilde en beschrijf deze in de derde persoon.
• Wat vertelde je jezelf op dat moment? (Interne verhalende stem)
• Wat zegt dit over hoe jij jezelf ziet? (Identiteitsverhaal)
• Wat deed je als resultaat? (Identiteitsverhaal gekoppeld aan gedrag)
• Wat gebeurde er als gevolg?

Om gedragsverandering te bewerkstelligen, keer je dit proces als volgt om:

• Wat zou je willen dat er was gebeurd? (Ingebeelde verhaal)
• Wat had je anders kunnen doen? (gedrag identificeren)
• Wat moet je veranderen aan hoe je jezelf ziet? (Bewust van het interne verhaal)
• Wat kun je de volgende keer tegen jezelf zeggen? (Verandering van het verhaal)
• Wat zou je waarnemen als dit het geval was? (Koppel fysieke acties aan gedragsverandering)

… start met zwermen

Op zoek gaan naar de diepere lagen, is geen gemakkelijke opgave. Maar zelfs al lukt het niet meteen om daartoe door te dringen, dan nog helpen de narratieve vragen je om bewust te worden van wat aan er aan je gedrag ten grondslag ligt en de vele verhalen die je door zelfonderzoek kan activeren. Wellicht is dit wel de belangrijkste stap in organisatie ontwikkeling. Dat we beginnen om onze persoonlijke verhalen te delen en te duiden om ons bewust te worden van onze rol in het geheel, de waarden die we leven en de ervaringen die we voor anderen tot stand willen brengen.

Bronmateriaal:

• Katrice Horsley; narrative4change.com
• Elissa Bertot; How storytelling changes minds and behaviors
• Jerrin Padre: The Science of Storytelling: How Storytelling Shapes Our Behavior
• Goos Geursen; Als de leuning beweegt