Samen sterk: de strategische synergie tussen HRM en Communicatie

Als communicatieprofessional wist Vera de Kort al jaren hoe belangrijk de samenwerking tussen Communicatie en HRM is. Deze opvatting begon handen en voeten te krijgen toen ze werkte aan de theoretische onderbouwing voor die noodzakelijke samenwerking. In dit gesprek legt ze uit hoe dat in zijn werk ging.

“Als ik kennis nodig had over beïnvloeden van gedrag in de organisatie, dan rende ik altijd naar mijn vrienden van HR. Voor gedragsverandering heb je ook leiderschap, ontwikkeling en structuur nodig. Waar HR juist sterk in is.”

Vera rondde onlangs haar scriptie af voor de studie Organisatietheorie en strategisch HRM bij SUAS (Schouten & Nelissen). Ze vond tijdens het schrijven die theoretische onderbouwing: HRM en Communicatie zijn samen krachtiger dan los van elkaar.

“Mijn stelling is dat de inspanningen van HRM meer waarde hebben als die worden gekoppeld aan communicatie, met als doel het beïnvloeden van gedrag, de actiebereidheid en het daadwerkelijk handelen van mensen – binnen én buiten de organisatie.”

Waarom deze studie?

Vera’s drijfveer om weer de schoolbanken in te gaan na twintig jaar werken in het vak komt voort uit een diepgeworteld verlangen: blijven meedoen, blijven leren, blijven bijdragen aan de samenleving.
“Ik wil zo lang als ik leef maatschappelijk nuttig blijven. Ik tel niet af, ik tel vooruit,” vertelt ze. Tijdens corona begon ze met leiderschapsconsulten en ontdekte opnieuw hoe belangrijk persoonlijke ontwikkeling is – óók op latere leeftijd. “Als zzp’er krijg je geen POP-gesprek (Persoonlijk OntwikkelingsPlan– red). Dat moet je dus zelf initiëren. En dat deed ik.” Haar scriptie werd zo niet alleen een studieopdracht, maar ook een persoonlijke missie.

We zijn geen radertjes in een machine, we zijn mensen met wensen.

HR en Communicatie: een gouden combinatie

Uit haar onderzoek komt een heldere conclusie naar voren: zodra HRM en Communicatie de handen ineenslaan, ontstaat er pas echte verandering. In haar scriptie benoemt Vera een aantal domeinen waarin deze samenwerking zichtbaar wordt:

1. Arbeidsmarktcommunicatie
   Hoe je jezelf als organisatie profileert, heeft directe invloed op het aantrekken van talent. HRM weet wie je waarvoor zoekt, Communicatie weet hoe je die doelgroep bereikt.
2. Cultuurverandering
   Volgens Vera ligt de kern van de samenwerking in cultuurverandering tot stand brengen, rekening houdend met de medewerkersontwikkeling en de interne communicatie. “Cultuurverandering is de drijvende kracht achter iedere beweging. HRM en Communicatie kijken hier elk vanuit hun eigen vakgebied naar, maar streven naar hetzelfde doel: mensen in beweging brengen.”
3. Imago en positionering
   De uitstraling van een organisatie zit in alles. In hoe een portier de telefoon opneemt, hoe je vacatureteksten eruitzien en hoe je mensen afwijst. “Het is communicatie in gedrag,” aldus Vera.

Voorbeeld van een wake-up-call

In een recente sollicitatieprocedure kreeg Vera een voorbeeld voorgeschoteld hoe het niet moet. Ze wilde reageren op een functie op het snijvlak van HR en communicatie, maar haar weg werd geblokkeerd door onpersoonlijke systemen en onbereikbaarheid.

“Je krijgt dan het beeld dat die organisatie haar zaken niet op orde heeft. Het liet perfect zien wat er misgaat als HR en communicatie niet samenwerken. Daarmee laat de organisatie zich van haar slechtste kant zien, als merk, in de reis voor een kandidaat en hoe de interne cultuur in elkaar steekt.”

Verandercirkel ©

Bedacht door Vera de Kort om de gecombineerde aanpak HRM & Communicatie per programma, project of persoon toe te passen.
Betekenis van ‘wondervraag’: “Stel, er is een wonder gebeurd en alles ziet eruit zoals je wenst. Je wordt wakker, doet je ogen open, en alles is zoals je het zou willen hebben. Beschrijf die situatie en werk daarnaartoe (de gewenste situatie).”

De Verandercirkel© van Vera

Voor de “hoe dan wel?”-vraag ontwikkelde Vera een praktisch model: de Verandercirkel. Deze aanpak in 5 stappen is toepasbaar op iedere verandering, of het nu om cultuurverandering in een organisatie gaat of om veranderingen in een persoonlijke relatie.

1. Hoe is het nu?
2. Waar willen we naartoe?
3. Wat moeten we doen?
4. Hoe gaan we dat doen?
5. Is het gelukt? (de vaak vergeten evaluatiefase)

Aan de hand van de stappen in de Verandercirkel kunnen HR- en communicatieprofessionals reflecteren op hun eigen handelen en vervolgens actie ondernemen om de gewenste verandering te laten beklijven. “Je kunt de vijf stappen steeds opnieuw zetten. Heb je ze een keer doorlopen, dan begin je in de nieuwe situatie weer bij 1. Of het nu gaat om een cultuurveranderingstraject, een beleidsverandering, een ondernemingsplan of een liefdesbrief – de vijf stappen blijven hetzelfde.”

Van praktijk naar theorie en terug

Wat haar scriptie interessant maakt, is dat Vera voortdurend schakelt tussen theorie en praktijk. Ze werkt al jaren als zelfstandig communicatieadviseur en bracht haar ideeën direct in de praktijk. Haar ervaring bij bijvoorbeeld de rechtbank Den Haag en bij de Rabobank leverden voorbeelden om in haar scriptie te verwerken.

“Bij de rechtbank bijvoorbeeld werd er nog met faxen gewerkt. En toen kwam corona. Opeens moest alles digitaal. Die omslag is indrukwekkend en daar hebben Communicatie en HRM samen een sleutelrol in gespeeld.”

HRM en Communicatie streven naar hetzelfde doel: mensen in beweging brengen.

De menselijke maat

In al haar werk is de menselijke maat altijd het uitgangspunt. “We zijn geen radertjes in een machine of producten zonder wensen of gevoel. We zijn mensen met wensen.”
Ze pleit dan ook om de afdelingen HRM en Communicatie samen te voegen tot de afdeling M&O – Mens & Organisatie. “Organisaties bloeien pas echt als ze mensgericht werken. Dat vraagt om verbinding, afstemming en samenwerking. Pas dan vormen beide disciplines de beste ondergrond om de organisatie met strategisch advies te verrijken.”

Oproep aan de community: ontwikkel jezelf

Vera’s verhaal is ook een pleidooi voor persoonlijke groei. Vanuit haar eigen voorbeeld moedigt ze professionals aan om hun kennis up-to-date te houden. “We mogen niet blijven hangen in wat we al weten. De wereld verandert. Technologie verandert. En mensen veranderen mee.”

Vanuit ons kennisplatform HR & Communicatie onderschrijven we deze oproep van harte. Ontwikkeling stopt niet bij het bereiken van een bepaalde leeftijd. Het is een doorlopende beweging – net als de Verandercirkel© van Vera.

Meer weten of samenwerken met Vera?

Vera is beschikbaar voor opdrachten op het snijvlak van HRM en Communicatie, van strategisch advies en praktische uitvoering tot leiderschapscoaching. “Ik ben breed inzetbaar, maar vooral gemotiveerd om bij te dragen aan organisaties die vooruit willen. Ik ben klaar met studeren, ik wil nu weer lekker fietsen naar mijn werk,” zegt ze lachend.

Wil je contact met Vera? Stuur je e-mail naar de redactie, wij sturen je bericht door.

Foto: Jacqueline Djersant

Vlnr: Barbara Philipsen, Inge Beckers, Vera de Kort