Flex verandert de zaak (1)

Op de arbeidsmarkt draait tegenwoordig alles om kennis en flexibiliteit. Kennis(werk) is gemakkelijker te organiseren dan te managen. Dat vereist nieuwe organisatievormen. In het eerste deel van een tweeluik ga ik in op de flexibilisering van de arbeidsmarkt en wat dat inhoudt voor organisaties.

Onlangs woonde ik het congres ‘Interim management en de flexibilisering van de kennismarkt’ van Business Universiteit Nyenrode bij. Ik oogstte daar de volgende trends en constateringen rond het omvangrijke begrip flexibilisering:

• De Nederlandse arbeidsmarkt heeft een volwassen aanbod van flexibele vormen van arbeid. Uitzendkrachten, mensen die gedetacheerd aan het arbeidsproces deelnemen, interim-managers en professionals al dan niet behorende tot de groep zzp’ers of mensen die (tijdelijk) in dienst zijn bij een organisatie. Nederland doet wat deze flexibiliteit betreft procentueel niet onder voor landen als Australië, USA, India en China.
• Er is in Nederland meer en meer behoefte aan flexibiliteit: in contracten, werktijden, arbeidsduur, functies en uitbesteding door de inzet van projectmatig werken. Bij flexibilisering moet je rekening houden met twee aspecten: flexibiliteit die veroorzaakt wordt door conjunctuurschommelingen en flexibiliteit die beantwoordt aan de vraag om de juiste kennis en kunde op de juiste plaats en tijd ter beschikking te hebben Deze laatste vorm van flexibilisering neemt nadrukkelijk toe.

• Een andere trend is de interne flexibilisering van organisaties. Er ontstaan interne projectbureaus, bemand door eigen professionals die een keuze hebben gemaakt voor dit soort werk of daar gedetacheerd zijn in het kader van carrièreontwikkeling. Deze projectgeoriënteerde organisaties leven op interne en externe deskundigheid: 31 procent van de medewerkers in zulke organisaties (overheid én bedrijfsleven) komt van buiten.

• De vergrijzing geeft flexibilisering een heel nieuwe dimensie: een groot gapend gat van vacatures. De eerste arbeidsuitval van de babyboomers is sinds vorig jaar een feit. In de komende 30 jaar worden er in Europa ongeveer 5 miljoen vacatures niet vervuld.

•  De groep zzp’ers blijft groeien, onder meer door de verminderde loyaliteit van werkgevers naar hun werknemers (massaontslagen). Maar ook veranderen bij werknemers de opvattingen over de betekenis van werk in relatie tot de vraag naar zelfrealisatie. Hierdoor groeit de groep mensen die zelfstandig opereren op de arbeidsmarkt prefereert boven een vaste baan.

• 

  Foto van Gerhard Gellinger / Pixabay

  De vraag van opdrachtgevers is veranderd: kennis is key. De opdrachtgever verwacht van werknemers specifieke, diepgaande kennis van het vak of domein en dat de werknemer dit direct kan toepassen en vertalen naar de specifieke context.

• Flexibilisering is niet langer slechts een aandachtspunt van de afdeling inkoop. Organisaties willen niet zomaar meer met iedereen samenwerken. Veel organisaties willen in contact blijven met mensen die bij hen gewerkt hebben. Mensen die kennis hebben van de organisatie, de procedures die er gelden en die direct weer aan de slag kunnen zonder lang inwerktraject.

In het volgende deel van deze tweeluik ga ik specifieker in op de manier waarop organisaties zich kunnen schikken naar de flexibele arbeidsmarkt.