12 tips voor blijvend meer vitaliteit

Donderdag 10 oktober 2013 was ik bij het symposium ‘De Gezonde Werkvloer’ van de Stichting van de Arbeid en het Convenant Gezond Gewicht. Het thema was ‘Vitaliteit: structureel bedrijfsbeleid’. Eigenlijk had elke werkgever in Nederland erbij moeten zijn. Een gezonde werkvloer is belangrijk en het symposium bood een bak aan inspiratie.

Voor iedereen die niet bij het symposium was, heb ik aantekeningen gemaakt. Hieronder vind je twaalf praktische tips om de vitaliteit op de werkvloer blijvend te verhogen (tussen haakjes staat de persoon die inspireerde tot de tip of van wie de informatie afkomstig is). Maar eerst nog even dit:

Urgentie

In een discussie over gezondheid op de werkvloer wordt snel geroepen dat ‘we op dit moment wel iets belangrijkers te doen hebben, zoals dealen met de crisis’. De mensen die dit roepen hebben ongelijk (tenzij de organisatie failliet gaat). Dat blijkt uit de volgende feiten:

• 50% van de volwassenen heeft overgewicht, dit percentage neemt toe.
• Overgewicht kost per jaar (!) 1,2 miljard euro aan gezondheidskosten en 2 miljard aan productieverlies wegens ziekteverzuim en vervroegd uittreden.
• Overgewicht komt met depressies, psychosociale klachten en een verminderde kwaliteit van leven en overgewicht leidt tot suikerziekte dat schadelijk is voor nieren, hart en bloedvaten.
• Obesitas kan sommige vormen van kanker veroorzaken.

Wat is nou werkelijk belangrijk? (Paul Rossenmöller, voorzitter Convenant Gezond Gewicht)

Invloed

Vergis je niet in de invloed van werkgevers op een gezond gewicht van werknemers. Die invloed is groter dan je wellicht denkt:

• 95% van overgewicht en obesitas is leefstijl gerelateerd.
• Overgewicht kan dus voorkomen worden door leefstijl: door de juiste balans tussen de opname van calorieën via voeding en de verbranding van calorieën door beweging.
• Menselijk gedrag en leefstijl worden gedreven door méér dan kennis en informatie. Geld, genot, gemak en gewoonten zijn sterke drijfveren.
• Als de omgeving een gezonde leefstijl mogelijk en makkelijk maakt, zal een individu sneller voor gezond gaan. Maar ‘de omgeving’ maakt een gezonde leefstijl juist complex (Bron: www.convenantgezondgewicht.nl).

Werkgevers en werknemers kunnen de gezondheid van werknemers verhogen door een gezonde werkomgeving te creëren. De mogelijkheden hiervoor zijn eindeloos. En werkgevers hebben er groot belang bij (Paul Rosenmöller).

Winst

Vitaliteit van werknemers leidt namelijk tot meer winst. Dat is keer op keer bewezen in businesscasses met cijfers over het rendement van investering in vitaliteit op de werkvloer (Hayo van der Brugge die de speech uitsprak van minister Lodewijk Asscher).

Dan volgen nu de beloofde 12 tips voor blijvend meer vitaliteit:

1. Kies voor een integrale aanpak. Vitaliteit vraagt om een integrale aanpak; gezondheid, betrokkenheid, ontwikkeling en ondersteuning van medewerkers hebben allemaal effect op vitaliteit. Er zijn verschillende methodes voor handen (Hayo van der Brugge namens Lodewijk Asscher).

2. Creëer draagvlak bij het topmanagement en blijf dat doen. Wijs bijvoorbeeld op de verhoogde pensioenleeftijd, vergrijzing, het verband tussen ongezond leven en ziekteverzuim en wijs op de positieve invloed van vitale medewerkers op medewerkersbetrokkenheid, productiviteit, winst. Laat met regelmaat resultaten zien (Bert van der Sluis, HR director IHC  Merwede tijdens presentatie over 5 jaar gezond bedrijfsbeleid).

3. Maak vitaliteit van werknemers onderdeel van het takenpakket van managers. Laat vitaliteit terugkomen in bila en werkoverleg, zowel het mentale als het fysieke component. Laat managers vragen wat zij kunnen doen om de vitaliteit te verhogen (Bert van der Sluis).

4. Naleving vraagt extra aandacht. Een manager die roken gedoogt op plekken waar het niet mag of erger, zelf meedoet is funest (Bert van der Sluis).

5. Koppel het thema vitaliteit aan veiligheid. Veiligheid op de werkvloer is (vaak) al ingebed in de organisatie, het belang is evident en er zijn overlegstructuren. Het is efficiënt en makkelijk om het thema vitaliteit hierin mee te nemen (Bert van der Sluis).

6. Focus op energie. Besteed aandacht aan de energieke en betrouwbare werknemers. Als deze groep sterker wordt, heeft dat een positieve invloed op de groep kwetsbare werknemers. Ontwikkel positieve energiebronnen (Adriaan Heuzinkveld, HR manager Koninklijke Gazelle).

7. Schaf de verpleegkundige af en zet hem of haar in als vitaliteitscoach. Vanuit dezelfde gedachte: spreek over inzetbaarheid in plaats van ziekteverzuim (Adriaan Heuzinkveld).

8. Stuur de bedrijfsarts de werkvloer op. Bijvoorbeeld elke dag anderhalf uur (Adriaan Heuzinkveld).

9. Denk na over de rokersruimte. Waarom zou je iets dat zo schadelijk is voor de gezondheid eigenlijk faciliteren op de werkvloer? Bij Koninklijke Gazelle kan er in elk geval nergens meer gerookt worden op het terrein (Adriaan Heuzinkveld).

10. Sta op. Lange tijd achtereen zitten is schadelijk voor de gezondheid blijkt uit onderzoek van TNO. Ook als je regelmatig sport. Of de trap neemt. Dus maak staand bellen en staand vergaderen mogelijk, haal de dienblaadjes bij de pantry weg zodat iedereen zelf zijn koffie of (groene) thee haalt. Er zijn bedrijven die zelfs loopbanden ìn het kantoor hebben staan (Ingrid Hendriksen, projectmanager en onderzoeker Expert Centre Lifestyle TNO).

11. Betrek werknemers. Het wordt pas echt leuk als je andere werknemers kunt helpen met gezonder leven door hen te coachen (Marjolein Verboom, docent Hogeschool Utrecht en deelnemer leefstijlproject BRAVO).

12. Beloon goed gedrag. Verleid werknemers om meer in beweging te komen, maak het leuk. Bij verzekeraar Menzis kunnen verzekerden punten sparen voor leuke dingen als ze hun  leefstijl verbeteren. En wie houdt er nou niet van sparen in Nederland? Het werkt als een tierelier volgens Menzis (Roger van Boxtel, voorzitter Raad van Bestuur Menzis). Belonen kan ook in de vorm van aandacht en waardering (zie tip 11).

Dit waren mijn aantekeningen en de tips die daaruit volgden. Ik wens jou en je collega’s veel vitaliteit en succes met het verkrijgen daarvan!

Marijke Tolboom, 5Beaufort arbeidscommunicatie