Flex verandert de zaak (2)

Op de arbeidsmarkt draait tegenwoordig alles om kennis en flexibiliteit. Kennis(werk) is gemakkelijker te organiseren dan te managen. Dat vereist nieuwe organisatievormen. In deel twee van een tweeluik ga ik daar dieper op in. Vergeet termen als standaardisatie, specialisatie en hiërarchie. Probeer liever te organiseren volgens ‘cellulaire ontwerpprincipes’.

Flex en communities
De manier waarop we werk organiseren verschuift. Zo is de manier waarop vraag en aanbod bij elkaar komen de afgelopen jaren sterk veranderd. Veel organisaties kunnen niet meer functioneren zonder de structurele inzet van derden. Dat brengt mij bij het thema dat mij het meest interesseert: nieuwe manieren van organiseren en samenwerken. Ik ben ervan overtuigd dat organisaties moeten uitgroeien tot communities. Dit is nodig om kennis op peil te houden, om aan voldoende personeel te komen en om zichtbaar aantrekkelijk te blijven.

Verschil maken
Om duidelijk te maken hoe dat dan kan, zoom ik in op de lezing die hoogleraar Frank Lekanne Deprez op het congres ‘Interim management en de flexibilisering van de kennismarkt’ van Business Universiteit Nyenrode hield. Volgens hem is een organisatie niets anders dan ‘collectief een verschil willen maken. Met een groep – en je kunt dit een ‘organisatie’ noemen – gaat het erom dat je samen in staat bent iets te presteren dat je nooit in je eentje had gekund.’

Foto van Gerd Altmann / Pixabay

Cellulair
Een belangrijke voorwaarde is wel dat we het management aanpassen, stelt Deprez. Voor de uitdagingen van de toekomst kunnen we niet meer toe met de grondbeginselen die onze organisaties nu nog kennen: standaardisatie, specialisatie, hiërarchie enzovoort. Een nieuwe organisatievorm zit bijvoorbeeld in deze drie ‘cellulaire ontwerpprincipes’:

1. Geef elke cel (groep, team, businessunit, community, etc.) een autonome en ondernemende verantwoordelijkheid om fundamenteel innovatief te zijn.
2. Elke cel moet zichzelf voortdurend vormen en hervormen om aan deze belofte te voldoen.
3. Tot slot wordt elke cel beloond voor zijn zelfstandige zakelijke prestaties.

Ontzettend leuk aan deze methode is: je draait de zaken om. Je organiseert eerst en managet later. Deze vorm van organiseren en samenwerken gaat over drie dingen: verbreden, verdiepen en verbinden. En het werkt: kennis(werk) is gewoon beter te organiseren dan te managen!