Win je vertrouwen met beloftes?

‘Vanmiddag is het af!’, roep je snel wanneer jouw collega vraagt waar je reactie blijft. Een belofte met de beste bedoelingen. Maar wist je dat je met beloften ook het vertrouwen kunt beschadigen? En dat heeft niet alleen te maken met het nakomen van je belofte. 

Waarom beloven we dingen?

Mensen beloven iets om de relatie met een ander positief te beïnvloeden. Bijvoorbeeld omdat je collega gefrustreerd raakt door jouw late reactie. Je hebt begrip voor de emoties van de ander en je hoopt met een belofte de ander gerust te stellen. Ook zetten we beloften in met de bedoeling om een relatie aan te gaan. Hiervan zie je talloze voorbeelden in reclame en rond verkiezingen. Een mooie belofte kan helpen om mensen over de streep te trekken. Maar beloften hebben niet altijd een positieve invloed. Soms kan een belofte het vertrouwen ook beschadigen.

Praktisch vertrouwen

Je denkt misschien: zolang ik een belofte nakom, is er niets aan de hand. En het klopt, beloften nakomen is inderdaad belangrijk. Dit draagt bij aan het praktisch vertrouwen. Dit praktisch vertrouwen bouw je op door authentiek en consequent te zijn, door steeds te doen wat je zegt. In zakelijke relaties zorgt dit ervoor dat je professioneel overkomt. Maar het is niet het enige dat telt. Vertrouwen heeft namelijk nog een andere kant.

Emotioneel vertrouwen

Naast praktisch vertrouwen is er emotioneel vertrouwen. Bij emotioneel vertrouwen gaat het erom dat mensen voelen dat je aan hun kant staat en dat je hen respecteert. Emotioneel vertrouwen gaat een stapje verder dan je belofte nakomen. Bij emotioneel vertrouwen staat jouw integriteit centraal en hoe jij met anderen omgaat. Beloof je iets om gedoe te voorkomen, of heb je het oprecht beste met de ander voor? Alleen als jouw belofte samengaat met respect en integriteit, wek je vertrouwen op een dieper niveau. Dit soort vertrouwen is nodig voor leiderschap en om met verschillende partijen complexe vraagstukken op te lossen.

Fake it till you make it?

Kun je vertrouwen winnen op een dieper niveau zonder oprecht en integer te zijn? Dat lijkt (gelukkig) niet zo eenvoudig te zijn. Zodra er twijfel ontstaat over je intenties wordt het lastig, dan ligt wantrouwen op de loer. En twijfel kan al voortkomen uit de kleinste details. De situatie waarin je een belofte doet kan twijfel oproepen. Red je met de belofte misschien jezelf uit de brand? Of denk aan de omvang van je belofte, kun je het echt waarmaken of wil je anderen vooral verleiden? In de oudheid waarschuwden ze al voor deze signalen. ‘Wie snel beloften aflegt, is niet te vertrouwen’ verkondigde de Chinese filosoof Lao-Tse en de Romeinse dichter Horatius wist het zeker: ‘veel beloven, verzwakt het vertrouwen’.

Tot slot

Vertrouwen is nodig om relaties op te bouwen en om goed samen te werken aan de uitdagingen. Daarom is vertrouwen de moeite waard om in te investeren. Daarbij is niet alleen wát je doet van belang, maar ook hoe en waarom je het doet: je integriteit. Beloften kunnen je helpen om vertrouwen te winnen, maar alleen als je gedrag en intenties congruent, oprecht, en respectvol zijn.