Hoe verbindende verhalen je kunnen helpen in transities

Over de kracht van verhalen in organisaties en de samenleving zijn tal van boeken geschreven, vanuit verschillende perspectieven en toepassingsmogelijkheden. Ben je HR- of communicatieprofessional, dan kun je verhaalkracht op verschillende manieren inzetten om gewenste ontwikkelingen te ondersteunen.

Verhalen geven betekenis aan wat we ervaren, geven richting, versterken vertrouwen, laten zien waarin we geloven of welke toekomst we met elkaar tot stand willen brengen. In deze bijdrage belicht ik enkele relevante domeinen waarin verhalen nadrukkelijk hun waarde bewijzen voor de ontwikkeling van medewerkers, de organisatie als geheel en de wereld om ons heen.

Organisatiecultuur en interne communicatie

Verhalen helpen om betekenis te geven aan de gedeelde waarden van een organisatie, onder andere door het delen van persoonlijke ervaringen en anekdotes waarin de waarden tastbaar worden. Ze bieden een gemeenschappelijk referentiekader waarin werknemers zich kunnen herkennen. Verhalen helpen daarnaast om complexe informatie begrijpelijk en toegankelijk te maken, onder andere door aan begrippen een verhelderende context mee te geven. Verhalen dragen eveneens bij aan het bevorderen van diversiteit en inclusie door diverse perspectieven en ervaringen te delen en te waarderen.

Leiderschap en transities

Wil je medewerkers betrekken bij visie- en strategie-ontwikkeling en inspireren en activeren tot gedeeld commitment, dan zet je verhaalkracht op meerdere manieren in. Bijvoorbeeld bij het voeren van dialogen waarin deelnemers hun ervaringen en beelden delen over de identiteit, het potentieel en de ambities van de organisatie. En bij het illustreren van het gezamenlijk tot stand gebrachte toekomstverhaal.

Wil je in co-creatie met meerdere belanghebbenden transities ondersteunen, dan geef je samen vorm aan het toekomstverhaal met als doel om daarin gezamenlijk op te trekken. Verhalen van een gewenste toekomst bevorderen innovatie en creativiteit en nodigen uit tot experimenteren. Ze laten zien waar we nog niet zijn, maar wel naartoe willen, de stip op de horizon, het lonkend perspectief.

Verbindende verhaalkracht

Onderstaand schema toont een story proces, zoals ik dat heb voorgesteld aan een opdrachtgever, die behoefte heeft aan een ambitieverhaal. In dat verhaal wordt, naast de eigen krachtpunten van de organisatie, ook de maatschappelijke meerwaarde benadrukt. Er lag de wens om in co-creatie met partners uit de omgeving samen te werken op thema’s zoals gezondheid, inclusie, talentontwikkeling en innovatie.
Met het gewenste eindresultaat voor ogen ben ik gestart met het persoonlijk verhaal van de bestuurder. In de daaropvolgende processtappen wordt er telkens in dialoog een verbinding gemaakt met een bredere belangengroep, waardoor de gerealiseerde verhalen samenhang en consistentie houden en zich als het ware organisch ontwikkelen.